شهر زاهدان در استان سیستان‌ و بلوچستان ایران شامگاه شنبه هشتم مهر، دومین شب اعتراض‌های مردمی علیه جمهوری اسلامی را پشت سر گذاشت. مردم خشمگین این شهر در سالگرد «جمعه خونین زاهدان» ضمن بر پا کردن آتش در خیابان‌ها، علیه مقام‌های جمهوری اسلامی و شخص علی خامنه‌ای شعار دادند.

جمعه خونین یا جمعه سیاه به کشتار بیش از ۱۰۰ نمازگزار اهل سنت در زاهدان از جمله ۱۴ کودک در روز هشتم مهر ۱۴۰۱ اشاره دارد؛ در این روز، معترضان در واکنش به تجاوز جنسی یک فرمانده نیروی انتظامی به یک دختر بلوچ در حال شکل دادن به تجمعی اعتراضی بودند که هدف شلیک مستقیم نیروهای انتظامی جمهوری اسلامی قرار گرفتند. از آن روز تاکنون، اهالی سیستان‌ و بلوچستان هر جمعه پس از اقامه نماز، در شهرهای مختلف این استان تجمع اعتراضی بر پا می‌کنند.

اکنون بر اساس گزارش رسانه‌های محلی، نیروهای سرکوبگر حکومتی در ۴۸ ساعت اخیر دست‌کم ۱۲۸ تن از معترضان در شهرهای زاهدان، خاش، میرجاوه و چابهار را بازداشت کرده‌اند. بسیاری از مناطق زاهدان از جمله شیرآباد، کوثر، بازار مشترک، فلکه کشاورز، خیابان عمار، کریم‌آباد و بابائیان نیز شنبه‌شب صحنه اعتراض‌های خیابانی و شعار علیه ولایت فقیه و نظام جمهوری اسلامی بودند.

هم‌زمان، صنوبرخانم، مادر خدانور لجه‌ای، در سالگرد کشته شدن فرزندش در جریان خیزش سراسری در زاهدان، با انتشار پیامی ویدیویی بر ادامه دادخواهی خون فرزندش تاکید کرد و با یادآوری بی گناه بودن پسرش، گفت: «فرزندم به مسجد مکی رفت که شهید شد. گناه فرزندم چه بود؟»

خدانور لجه‌ای یک روز پس از جمعه خونین زاهدان هدف اصابت گلوله قرار گرفت و دهم مهر ۱۴۰۱ در اثر شدت جراحات جانش را از دست داد. تصویری از او که در زمان بازداشت در تیرماه ۱۴۰۱ به تیر پرچم یک کلانتری بسته شده بود، به یکی از نمادهای اعتراضات مردم ایران علیه جمهوری اسلامی تبدیل شده است.

سایت حال‌وش گزارش داده است که نیروهای سرکوبگر شامگاه شنبه به معترضان در زاهدان هجوم برده و گاز اشک‌آور شلیک کرده‌اند. بر اساس یک ویدیو منتشرشده از اعتراض‌های شنبه شب، نیروهای امنیتی در جاده قدیم زاهدان دقایقی بی‌هدف و هوایی، تیراندازی کرده‌اند.

همچنین در حالی که بخش گسترده‌ای از بازار، مراکز خرید و فروشگاه‌های شهرهای زاهدان، چابهار و نوبندیان در روز شنبه  به مناسبت سالگرد جمعه خونین بود، در اعتصاب بودند و کار نکردند، ویدیوهای منتشرشده در شبکه‌های اجتماعی نشان می‌دهد معترضان شامگاه شنبه در محله شیرآباد زاهدان، با آتش زدن لاستیک، خیابان‌های ورودی را به روی نیروهای امنیتی بسته و با برپایی تجمع در این محله، شعارهایی ضدحکومتی از جمله «مرگ بر خامنه‌ای» سر داده‌اند.

از سوی دیگر، کمپین فعالین بلوچ با انتشار ویدیوهایی از اعتراض‌های شنبه در مناطق مختلف زاهدان، عنوان کرد که معترضان با وجود گشت‌زنی گسترده نیروهای امنیتی در خیابان‌ها و میدان‌های مرکزی شهر زاهدان، در محله‌های مختلف این شهر تجمع کردند.

سایت حال‌وش گزارش داده شمار افرادی که طی دو روز جمعه و شنبه در جریان سالگرد جمعه خونین به در شهرهای زاهدان، خاش، میرجاوه و چابهار بازداشت شده‌اند به ۱۲۸ تن افزایش یافته است. این سایت اسامی ۶۵ تن از بازداشت‌شدگان را منتشر کرد و افزود که اغلب بازداشت‌شدگان، نوجوان‌اند.

مولوی عبدالحمید، امام جمعه زاهدان، نیز روز جمعه ۷ مهر، کشتار مردم زاهدان در ٨ مهر ١۴٠١ را «یک فاجعه وحشتناک» خواند و گفت: «خواسته عموم مردم این است که آمران و عاملان قتل‌عام جمعه خونین مجازات شوند. این مردم در طول یک سال گذشته خواسته اضافی نداشته‌اند و فقط حقشان را فریاد زده‌اند.»

مولوی عبدالحمید در ادامه، با انتقاد به سیستم قضایی جمهوری اسلامی گفت: «قضات در جمهوری اسلامی استقلال عمل ندارند و جناح‌های مختلف روی آن‌ها فشار می‌آورند.» او در ادامه، با اشاره به اینکه مردم بلوچستان با جمهوری اسلامی بابت خون عزیزانشان هیچ مصالحه‌ای نخواهند کرد، افزود هیچ‌کس به اینکه دیه دریافت کند، راضی نیست.»

در روز شنبه هفت تن از زندانیان سیاسی زن نیز با انتشار نامه‌ای از بند زنان زندان اوین، با مردم زاهدان و سیستان و بلوچستان اعلام همراهی و همبستگی کردند. این نامه که در حساب اینستاگرام نرگس محمدی منتشر شد، به امضای نرگس محمدی، گلرخ ایرایی، سپیده قلیان، فائزه هاشمی، شکیلا منفرد، محبوبه رضایی و آزاده عابدینی رسیده است.

این هفت زندانی سیاسی در نامه یادشده تاکید کردند: «جمعه خونین زاهدان بزنگاهی بااهمیت و تاثیرگذار در جنبش زن، زندگی، آزادی است.»

آن‌ها با اشاره به اینکه «یک سال پیش معترضان بی‌پناه، اما مصمم و مقاوم در سیستان و بلوچستان، در خیابان‌های زاهدان به جرم حق‌خواهی و دادخواهی کشته شدند»، نوشتند: «جنایت نیروهای حکومتی بیش از ده‌ها کشته بر جا گذاشت و از آن لحظه به بعد، با فریاد آزادی‌خواهی و عدالت‌طلبی در خیابان‌های سیستان و بلوچستان به کابوس استبداد و دلگرمی معترضان در سراسر ایران تبدیل شد. در سالگرد آن جنایت خونبار وظیفه هر ایرانی‌ است که در دفاع از بلوچستان با مردم ستمدیده آن دیار که همچون پاره تن ایران است، همراه و همصدا شود.»

این هفت زندانی سیاسی زن در پایان نوشتند: «ما امضاکنندگان این نامه ضمن گرامیداشت یاد جان‌باختگان جمعه خونین زاهدان، همراهی و همبستگی‌مان را با هموطنانمان در سیستان و بلوچستان اعلام می‌داریم.»